Mączniak prawdziwy jest powszechnie występującą chorobą, spotykana jest praktycznie na wszystkich gatunkach roślin uprawnych. Choroba powodowana jest jednak przez różne gatunki grzybów należące do tej samej rodziny. Sprawcą mączniaka prawdziwego zbóż i traw, występującego w zbożach ozimych i jarych jest Blumeria graminis należący do rzędu mączniakowców Erysiphales. Jest to jedna z najlepiej rozpoznawanych chorób przez rolników, ponieważ ma bardzo charakterystyczne objawy, które niezwykle trudno pomylić z inną chorobą.
Mączniak prawdziwy zbóż i traw
Jest to powszechnie występująca choroba w zbożach jarych i ozimych oraz na chwastach z rodziny traw. Dlatego też mogą być one "wektorem" przenoszącym chorobę na uprawy rolnicze. Mączniak prawdziwy zbóż i traw powodowany jest przez pasożyta bezwzględnego Blumeria graminis. Oznacza to, że poraża i rozwija się tylko na żywej tkance roślinnej, dlatego też swoim bytowaniem nie prowadzi do bezpośredniego zamierania roślin uprawnych.
Na czym polega szkodliwość mączniaka prawdziwego zbóż i traw
Rozwój grzybni na roślinach zbóż nie prowadzi bezpośrednio i nekroz jak w przypadku zainfekowania np. septoriozą paskowaną liści. Natomiast miejsce rozwoju grzybów jest naturalnym oknem do infekcji innymi grzybami patogenicznymi, które powodują zamieranie blaszki liściowej. Powierzchnia zajęta przez grzybnię jest wyłączona z procesu fotosyntezy, dlatego też bardzo ważna jest ochrona przed mączniakiem prawdziwym górnych liści. To ich powierzchnia asymilacyjna w największym stopniu odpowiada za wytworzenie plonu handlowego. Obecność mączniaka na liściach zwiększa transpirację, a na kłosie (przy bardzo silnym porażeniu) ogranicza nalewanie ziarna w kłosach.
Kiedy pojawiają się i jak wyglądają pierwsze objawy?
Pierwsze objawy choroby można zaobserwować już jesienią na zbożach wysianych w optymalnym terminie agrotechnicznym, które w tym okresie są już w fazie krzewienia. W przypadku późno sianych ozimin pierwsze symptomy choroby można stwierdzić dopiero wiosną.
Choroba jest widoczna w postaci białej, mączystej grzybni. Jest to objaw bardzo charakterystyczny i praktycznie niemożliwy do pomylenia z inną chorobą zbóż. Biała"gąbczasta" grzybnia z czasem ciemnieje, a na jej powierzchni pojawiają się czarne drobne punkty, czyli owocniki Blumeria graminis. Z nich wysiewane są zarodniki, które mogą porażać kolejne roślin lub wyższe partie roślin, w tym liść flagowy i podflagowy. Dlatego też bardzo ważne jest zastosowanie rozwiązań, które zahamują rozwój mączniaka prawdziwego zbóż i traw w dolnych partiach roślin.
Dlatego też mączniak prawdziwy zbóż i traw jest wskazywany przez wielu rolników jako najniebezpieczniejsza choroba występującą na roślinach. Owszem mączniak "psuje" efekt wizualnej zdrowotności najczęściej dolnych, najstarszych liści, ale nie ma dużego negatywnego wpływu na poziom plonowania.
Kiedy rozpocząć jego zwalczanie zgodnie z Integrowaną Ochroną Roślin?
Z racji tego, że mączniak prawdziwy zbóż i traw do rozwoju potrzebuje żywych roślin, nie jest on zbytnio szkodliwy w niskich fazach rozwojowych roślin uprawnych. Jednak wraz z przebiegiem sezonu wegetacyjnego jego znacznie gospodarcze na roślinie, a próg ekonomicznej szkodliwości zmniejsza się:
- BBCH 21-29 - od 50% z roślin z pierwszymi objawami
- BBCH 30-39 - 10% źdźbłem z objawami
- BBCH 50-59 - pierwsze objawy na dwóch najmłodszych liściach bądź też na kłosie
Co można zastosować na mączniaka?
Do zwalczania mączniaka prawdziwego najczęściej wykorzystywane są substancje czynne o bardzo dobrym działaniu na tę jednostkę chorobową. Wspierają one również działanie pozostałych substancji czynnych w eliminacji innych chorób. Jedną z substancji czynnych, która może z powodzeniem być wykorzystana na zwalczania mączniaka prawdziwego zbóż i traw w zbożach, jest cyflufenamid. Zawarta jest między innymi w środku grzybobójczym Kedno 50 EW, dostępnym tu: https://osadkowski.pl/produkt/kendo-50-ew-1l--s-50411. Substancja ta działa interwencyjnie i zapobiegawczo, dzięki czemu może być aplikowana na każdym etapie rozwoju choroby. W związku z tym może być z powodzeniem wykorzystywana do zabiegów T1, T2, a nawet T3 w zbożach. Oprócz mączniaka prawdziwego substancja czynna ogranicza również porażenie innymi chorobami występującymi podczas pierwszego i drugiego zabiegu grzybobójczego np. brunatna plamistość liści, septorioza paskowana liści, rdza żółta, rdza brunatna pszenicy.